Foise o 2021, un mal ano, un ano cabrón que me deixou sen varios amigos queridos. E chega o 2022. Os vellos da miña infancia aínda felicitaban as festas de Nadal cun retrouso que aprenderan dos seus avós: “Feliz Nadal e que o novo ano entre con ben”. Para min entrou, que aquí estou hoxe cumprindo os 79 coa saúde remendada; pero con puntadas que resisten e, ademais, co humor intacto. E iso, como ben sabedes, é vitamina para o espírito.
Dame vergoña dicilo, pero dígoo porque é certo: o tipo que vexo no espello cada día, ten pouco que ver comigo. Recoñézoo porque me acompaña des que teño memoria; pero ese vello potrenco, chepudo, que camiña sentado, non é o “eu” que vai dentro de min. Que vai ser! Eu non son o que sobe unha costiña e queda sen alento; o que perdeu a voz –aquela voz que namoraba ás señoras nos programas radiofónicos- e hoxe fala como Pepe Isbert; que nin eu o entendo. Eu non son ese, repito. Eu son o outro: o que relouca de contento cando algún debuxo ou algún artigo lle saen con xeito, e colle azos para facer algúns máis; o que ten tantos proxectos ilusionantes, que lamenta a curta duración dos días. O que pensa na infancia en tempo de fame, na adolescencia e na mocidade nunha España gris e miserenta; e, endebén, as primeiras imaxes que lle veñen á memoria son de feitos divertidos, de momentos felices.
Agora mesmo, por exemplo. Véxome neno de sete ou oito anos e ante min o Monxe, un curandeiro que viña todos os anos a Ferrol para atender unha clientela que agardaba por el coa mesma fe que outros doentes van a Lourdes. O Monxe tiráballes a todos os pacientes unha “radiografía ao minuto”, tanto viñesen curar de reuma, como dos oídos ou da pel. O aparello de Raios X era unha caixa e a radiografía sempre a mesma, claro; pero ollábaa contra a luz, como se a vise por primeira vez, e os enfermos quedaban moi impresionados. Polo demais o Monxe era moi sabido en herbas, e din que tamén atinaba moi ben nos males e nos remedios. Daba xenio oílo coa voz doce e cantareira, pregoando polas rúas:
-¡Manzaniiiiilla, hierba Luisaaaa, sanguinaaaaria, flor de malvaaaa…!
E véxome con dezanove ou vinte, na Oficina Técnica de Maquinaria, en Bazán, onde traballei 24 anos e aprendín a facer caricaturas a conta dos meus compañeiros. Descubrín que podía facelas cando pasou a carón de min Luis Picos, un señor moi baixiño e barrigón, a quen por ser o tradutor de inglés chambámoslle Luis Pikinglis. Olleino, vino en caricatura e debuxeino; logo debuxaría a todos os demais. Pois ben, Luis Picos, que deu clases de inglés aos máis dos mariños mercantes de Ferrol, era un home especial; un home á boa fe, inxenuo, candoroso. E Bouzamaior un home grandísimo, enorme, xigantesco; e cun sentido do humor que non lle cabía no corpo. Era cazador e un día preguntoulle a Picos, en voz alta para que todos ouvisemos:
-Oiga, don Luis. Me mandaron de Inglaterra un perro de caza buenísimo; pero, claro, como es inglés no me entiende. ¿Usted no podría darle clases de español?
Picos, respondeu de contado:
-Claro que si. Sin ningún problema.
-¿Entonces se lo llevo?
-Llévemelo.
-¿Y cuanto me va a cobrar?
E Picos, con toda naturalidade:
-Como a un alumno cualquiera.
Non sigo. Deixarei outros recordos para cando cumpra os 80.
Grazas por todo a todos.
