Riscos: Rosalía Mera

Rosalía Mera por Siro
Rosalía Mera por Siro

No ano 1997 empecei a publicar en La Voz de Galicia, con periodicidade semanal, unha serie de entrevistas a galegos e galegas coñecidos pola súa actividade profesional (Riscos). Unha das varias mulleres entrevistadas foi Rosalía Mera, recentemente falecida de forma inesperada. Foi unha conversa moi cordial, realizada na Fundación Paideia, coa que eu colaborar dende o primeiro momento, e Rosalía, muller segura de si e abraiantemente sincera, estivo brillante. Por un fallo inexplicable na montaxe da páxina, a caricatura saiu deformada e Rosalía aparecía con máis cabeza e menos estatura que no debuxo orixinal; pero aquel incidente non feriu a súa sensibilidade feminina, e deunos para bromear e rir durante tempo, sempre que nos viamos.    

                        

Creou e preside a Fundación Paideia porque a atraen os imposibles. Indígnana a falsidade e a hipocrisía, pero ten fe na natureza humana e ama profundamente a vida.

-¿Mide o tempo polo reloxo ou polas cousas que fai?

-Desde logo o tempo está moi presente na miña vida, pero non sei que medida uso. Teño decote a sensación de urxencia, de que o tempo remata, de que os desexos son máis cás posibilidades, e, curiosamente, fago proxectos para dez anos, que é algo irracional.

-Quizais o tempo non existe e só existe a velocidade.

-Non, aínda que sexa unha abstracción, o tempo existe. A velocidade condicionaba o coelliño de Alicia no País das Marabillas, pero non a min. Eu vivo o tempo intensamente, tanto no traballo coma no ocio.

-¿Vostede naceu con Paideia?

-Pode dicirse que si. Paideia é o meu proxecto vital e tanto empecei a ser eu con esta fundación, que deixei de usar o diminutivo familiar que levara desde nena, para tomar o nome que figura nos papeis, o verdadeiro. Si, en min hai un antes e un despois de Paideia.

-¿E por que esta fundación e esta entrega?

-Coido que este é un proxecto que tiña en min -como un ideal, claro-, ós dez ou once anos. Daquela pasaba horas cun manual de enfermería, que nin sequera era meu. Logo, o nacemento dun fillo enfermo, a proximidade á enfermidade, a decepción e a impotencia ante a carencia de respostas e solucións, e o gozar de benestar económico levoume a crear Paideia no 86. Non estiven soa porque, desde o primeiro momento, contei coa colaboración de xente idealista e altruísta, algo que tamén singulariza esta institución.

-Esto é máis ca un centro de estudios para axuda a nenos discapacitados, ¿non si?

-Paideia é unha institución privada con vocación de servizo público, en referencia ás ciencias humanas e sociais, e ó benestar colectivo. Pero hai que ser honestos e recoñecer que por moito que nos sacrifiquemos polos outros, estamos a satisfacernos nós mesmos. No plano persoal debo dicir que, ademais de procurar solucións para os demais, este proxecto benefíciame, sobre todo a min, porque lle dá sentido á miña vida.

-Pero vostede existía xa. ¿De que cor recorda a súa infancia?

-Para todos os que nacemos na posguerra hai moitos recordos de infancia grises. A precariedade económica no barrio do Matadeiro, onde nacín e me criei, era xeneralizada; pero tamén teño moitos recordos vitais, coma os da solidariedade entre os veciños. Por exemplo, a min poñíame as inxeccións unha señora e meu pai pagáballe cuns peixes que pescaba na ría. A vida era dura, pero moitas cousas que hai anos me parecían terribles, véxoas agora como algo fermoso e incluso con emoción.

-¿Esa nenez deulle unha visión da vida?

-Sen dúbida. Estudiei Maxisterio a mediados dos oitenta, porque era para min unha materia pendente; pero coido que todo o que sei da vida aprendino de nena, ata os dez ou once anos, no meu barrio e coa xente do meu barrio.

-¿E como recorda a adolescencia?

-Eu penso que a nosa xeración non tivo adolescencia. As responsabilidades eran de adulto. Dende logo, eu ou non a tiven ou vivina máis tarde; moito máis tarde.

-¿Que participación tivo no proxecto e na creación de Zara?

-Creo que a importancia ven dada porque se produciu no momento do arranque. No proxecto e na realización traballamos o que foi meu home, un irmán seu, a cuñada e eu. Para min, coma para todas as mulleres, o amor é moi importante e, como a idea partía do home que quería, fíxena miña e dediqueime á súa realización ata que tiven  o segundo fillo. Aquelo podería ser unha aventura, pero non exenta de lóxica. ¿Por que habiamos de vender nós o que outros facían? ¿Por que non inverter o proceso? Puxémonos a facer para que outros vendesen, e funcionou.

-E hoxe, ¿ten máis ilusións ca proxectos ou ó revés?

-Moitos máis proxectos. As ilusións van á baixa, porque hoxe calculo mellor a realidade. De ilusións dificilmenbte se pode vivir e, aínda que se poida, é estéril; non paga a pena.

-É unha muller pragmática.

-Non, afortunadamente. Levar a dirección dun proxecto como Paideia esixe unha boa xestión da economía, do meu tempo, do traballo da xente que aquí colabora… Todo eso obriga a ser -outra terrible palabra-, pero non pragmática.

-¿Romántica?

-Máis que romántica, idealista. Hai valores coma os da xustiza, igualdade e solidariedade, que cómpre reivindicar, especialmente neste momento en que non están de moda.

-¿A idade non nos fai máis conformistas?

-A idade fainos máis tolerantes cos demais, pero máis radicais coas nosas conviccións e co noso diario facer para que as cousas cambien.

-Eso é militancia e compromiso.

-Son unha militante -unha máis, porque hai moitas e moitos- do compromiso social. O meu tradúcese nunha certa redistribución da riqueza obtida e na contribución co meu traballo e dedicación.

-Vostede é muller de temperamento.

-Eso é o que din. Eu penso que teño moita enerxía e necesito darlle saída.

-¿Nunca sobe ás nubes?

-Constantemente, pero subo e baixo. Tomo distancia para osixenarme pero volvo baixar axiña.

-¿Fantástica?

-Pois tamén. Sen unha dimensión adolescente permanente, a vida sería un horror.

-¿Planificou o futuro?

-A próxima década, si. Case sen ataduras, coas responsabilidades que desexe asumir, síntome libre para facer da miña vida o que queira ou o que poida.

-¿Como é o seu horizonte?

-Moi amplo, coma o mar que sempre me acompañou. Cada día ó erguerme preocúpome de mirar se a marea está alta ou baixa, aínda que non sei para que.

-¿Vese máis como Cincenta ou como Fada Madriña?

-A Fada Madriña ten moito encanto, pero prefero ser Cincenta cun camiño por percorrer. O outro é máis aburrido.

-¿Ten alma samaritana?

-¿Eso que é? ¿Preocuparse polos demais?

-Dar de beber ó sedento.

-¡Ah, pois non! Eu podo indicar ó sedento onde está a auga, acompañalo ó pozo, incluso; pero non darlle de beber. Non quero resolverlle a vida a ninguén, porque eso sería privalo de responsabilidade, de autoestima e da propia realización.

Deixa un comentario